dës Säit as gesponsert
vun der Cegedel

ADY SCHMIT

am Gespréich mam Pilo Fonck

de 15. Februar 2006

"Eusebio a Co d'Show gestuel…"

aus dem Buch vum
Centenaire vun der FOLA

Dat war allerdéngs d'Rechnung ouni de Wiert gemaach ! Spillverdierwer war tatsächlech - ween hätt et deemools fir méiglech gehalen ? - eis Nationaléquipe ! Mat Pol Steffen am Goal ; Erny Brenner, Fernand Brosius, Bitzi Konter a Jeannot Hoffmann hannen dran ; Jules Zambon, Heini Cirelli an Neggy Schneider am Mëttelfeld ; Jang Vandivinit, Nicky Hoffmann an Ady Schmit am Stuerm, huet deem iwweraus modernen FLF-Trainer vun deeër Zäit, dem onvergiessene Robert Heinz, seng Trupp, déi zéng Deeg virdru schonn d'Englänner am Retourmatch zu London (4-1) mat enger neier Raum-verdeedegung iwwerrascht hat, de portugiseschen Individualisten mat deem neie kollektive Verdeedegungssystem däermoosse Problemer opginn, datt déi ni amstand waren, se ze léisen.

An d'Enn vum Spillchen : Mat engem sensationelle 4-2 Erfolleg huet d'Lëtzebuerger Nationaléquipe deen Dag net nëmme ganz Portugal geschockt, mee war och a ganz Football-Europa Gespréichsthema No 1. Datt de Grand-Duché komplett aus dem Heische war, versteet sech vum selwen, mee nach bal méi begeeschtert iwwer deen ausseruerdentlechen Donnerschlag zu Lëtzebuerg waren d'Englänner : duerch d'Nidderlag vu Portugal war nämlech England fir d'Schlussphase vun der WM a Chile qualifizéiert. Den Dag drop goufen et an der britescher Press Titelen wéi « World Cup shock in Luxemburg », « Portugal go down », « The Miracle happened » an deeër Iwwerschrëfte méi !

53.Minutt : zwéi portugisesch Verteidiger loosse sech vun engem wäiten Degagement iwwerraschen ; den Ady iwwerleeft se, lackelt de Costa aus dem Goal a schäert kaalbliddeg eran (2-0).

56.Minutt : de Jang Vandivinit (vun der US Diddeleng) interzeptéiert en Ofschlag vun de Portugisen, schéckt den Ady op d'Reess an dee schéisst flaach an de laangen Eck (3-0) !

Iwwer säin Exploit vun deemools, deen him de Wee fir eng bemierkenswäert Proficarrière opgemaach huet, hu mer eis 45 Joer dono mam Ady SCHMIT ënnerhalen.

Fro. Obscho mer als Journalist an engem halwe Jorhonnert allerhand memorabel Leeschtungen erlieft hunn, erënnere mer eis nach gutt un dee Match an un Däin Triplé, deen eenzegen iwwregens an der Geschicht vun eiser Nationaléquipe ; fir Dech wäerten dat Spill an déi dräi Goaler wuel déi liewegst vun all Dengen Erënnerunge bliwwe sinn ?

Äntwert. D'Matcher géint Holland an Dänemark, zwee Joer méi spéit - an der Coupe d'Europe des Nations 1964 (Note vun der Redaktioun) - waren natierlech och extra. En Erliefnes war och d'Explikatioun géint England am Highbury zu London, wou mer d'zweet Halschecht vum englesche Publikum op offener Szeen applaudéiert goufen. Mee natierlech bleift Portugal DE Match vu menger Carrière.

Fro. Ëmsou méi déi dräi Goaler Der d'Dier fir eng Proficarrière opgestouss hunn.

Ä. Jo an neen, eigentlech net direkt ; ech hat scho virdrun eng Offerte vu Barcelona. Déi hunn ech ofgeschloen, well ech déi Zäit net richteg wousst, wat Profi wier. Et war eng Offerte fir zwou Persounen, dräi Woche mat hinnen ze trainéieren. Ech hu se net ugeholl, well…ech e 'Mammekand' war, wéi een esou seet, well ech nach ni fort war…herno huet et mer natierlech Leed gedoen, wéi ech gesinn hunn, wéi dat zu Barcelona gelaf ass.

Fro. A wéi bass Du dann op Sochaux komm ?

Ä. Ganz einfach duerch de Nurenbergs Vic, deen do gespillt huet, an indirekt duerch Supportere vun him : Dräi Eisebunner, déi de Vic schonn ëmmer op Nice kucke gefuer sinn, an dono och op Sochaux, haten de President vu Sochaux gestëppelt, mech z'engagéieren, amplaz vun engem Eisträicher, en Zenterstiermer, deen de Veräin kuerz virdrun agestallt hat, mee deen net iwwerzeege konnt : « deeër wéi deen do hu mir der honnert doheem » soten dem Vic seng Frënn, wourop de President gejéimert huet : « ech brauch keng honnert, ech brauch ee GUDDEN » !
De Vic huet eng Schëpp mat ugeluecht an de Match géint Portugal huet fir de Rescht gesuergt.

Fro. Mee vun do un ass Eer Carrière an der Fola paralell verlaf. Schonn als Junior hu Der an der éischter Equipe gespillt, an der Saison 1958/59, am Alter vu just 18 Joer !

Ä. Wann ech mech gutt erënneren, sinn ech esouguer e puer Matcher éischter wéi de Lou (deen e puer Méint méi jonk war - N.v.d.R.) an d'Equipe komm. Dat war déi Saison, wou mer nees an d'héchst Divisioun opgestige sinn, mat deenen ale bekannte Folasleit wéi Maas, Peiffer, Fratoni, Falchero an esou weider.

F. Enn 1959 scho bass Du jo och zesumme mam Lou vum deemolegen Nationaltrainer Pierre Sinibaldi fir d'Nationaléquipe selektionnéiert ginn !

Ä. Déi zwou Saisone virdrun, wéi den Ungar (Nandor Lengyel - N.v.d.R.) nach Nationaltrainer war, si mer schonn an der FLF-Junioréquipe gewiescht. Ë.a. 1958, wéi hei zu Lëtzebuerg de groussen internationale FIFA-Turnéier war (N.v.d.R. : den Ady Schmit hat déi dräi Matcher géint d'DDR 1-3, géint Spuenien och 1-3 a géint England 0-5 matgespillt a géint d'DDR iwwregens de Goal geschoss). An esouguer hat de Lengyel mech schonn am Fréijor 1959 als Ersatz fir e Match vun der Nationaléquipe géint d'Schwäiz B selektionnéiert (N.v.d.R. de 26.4.1959 Lëtzebuerg-Schwäiz B 2-0 - Goaler vu Bitzi Konter an Abbes Schaack).

Mee, 't ass richteg, datt ënnert dem Sinibaldi meng Carrière als Nationalspiller richteg ugaangen ass. An der éischter Campagne ënnert senger Direktioun hat net vill gefeelt a mir hätten eis fir d'olympesch Spiller 1960 zu Roum qualifizéiert (N.v.d.R. : vun deene véier Ausscheedungsmatcher war just nëmmen den éischten zu Dijon géint Frankräich verluer gaangen (0-1) ; de Retourmatch géint d'Fransousen hei zu Lëtzebuerg haten eis Spiller 5-3 gewonnen duerch Goaler vun Erny Brenner, Marcel Theis, Jos Kunnert, Louis Pilot a Bitzi Konter ; an déi zwéi Matcher géint d'Schwäiz ware mat engem Gläichspill ausgaangen : 0-0 um Stadion an 2-2 zu Basel : Goaler vu Kunnert a Brenner).

An am Hierscht 1960 koum dunn den Heinz an dunn ass jo och d'WM-Campagne ugaange mat de Matcher géint England a Portugal, an all déi aner dono, Holland, Dänemark.

F. Dovunner musse mer nach schwätzen, mee elo emol zréck bei Däin Transfert op Sochaux ! Dës Kéier hues Du net méi gezéckt, Du hues Deng (sécher)Aarbecht opginn fir eng Proficarrière, vun deeër s De net wousst, wéi et géng ausgoen ?

Ä. Jo, ech hat mäin Handwierk geléiert, ech war op der Arbed als Schlässer ; mee do huet all Mënsch op mech ageriet, ech misst déi Propositioun unhuelen. Besonnesch mäi Chef, mäi Viraarbechter, dee sot : « wann s Du net gees, da rennen ech Dech mam Fouss an den A…. » An doheem huet d'Famill, speziell d'Schumacher, mech och encouragéiert, ech sollt et probéieren, ech kéinnt jo, fir unzefänken, e Joer Urlaub huelen, a wann et net géng goen, kënnt ech jo zréck kommen…Ech hat och zu Sochaux an deem Sënn e Virdeel, datt ech e Kontrakt krut, an deem stong, datt ech (ouni Entschiedegung) an d'FOLA zréck kënnt goen, wann et mer net zu Sochaux gefale géif.

F. Mee Du has finanziell e gudde Kontrakt a sportlech bass Du direkt gutt ukomm !

Ä. Ech hunn natierlech vill méi verdéngt wéi heiheem als Aarbechter, vläicht net dat Zingfacht, mee jiddefalls vill méi. Déi éischt dräi Méint war ech allerdéngs nach Amateur. Am Dezember 61 sinn ech dohinner gaangen, mee déi Saison drop hunn ech eréischt dierfen éischt Equipe spillen. Just d'Coupe de France konnt ech am Ufank matspillen. Dat muss géint Reims gewiescht sinn, de Vic (Nurenberg) huet och nach matgespillt ; mir haten 1-0 verluer, ech hat een ënnert d'Lat gesat, deen eraus gesprongen ass.

F. Am Championnat mat der Profi-Equipe hues Du also an der Saison 1962/63 ugefaangen ?

Ä. Jo, virdrun als Amateur gouf ech an eenzelnen Trainingsmatcher agesat, ech erënnere mech un e Match zu Mulhouse, wou mer an der Halschecht 4-0 vir waren, an ech hat déi véier Goaler geschoss ! An dunn huet de Vic zu mer gesot : « maach dat ni méi, well soss muss Du et all Match maachen ! »

F. Du wars jo och eigentlech keen typeschen Zenterstiermer, keen 'Tank' ? Du wars éischter kleng, mee explosiv !

Ä. Jo, ech war schnell op kuerzer Distanz, ech konnt mat zwéi Féiss schéissen, dat war natierlech e Virdeel. Ech konnt och all Plaz spillen, mat Ausnam vum Goalkeeper am léifsten awer 'Innen', wéi mer déi Zäit gesot hunn.

F. An dach hues Du vill Goaler geschoss : an der Saison 63/64 wars Du esouguer de 5.beschte Buteur vum Championnat.

Ä. Jo, mat 17 Goaler.

F. An Du hues ni dru geduecht an en aneren, méi grousse Veräin ze wiesselen ?
Ä. Ech hat all Joer Offerten, mee Sochaux huet mech net goe gelooss. Déi Zäit gouf et de 'contrat à temps' nach net ; dunn hu mer emol gestreikt, fir dat ze kréien… sinn natierlech dowéinst ënner Drock gesat ginn ; da si mer alt an der Pei gehéicht ginn ; mee si wollte mech einfach net goe lossen, ech war sou wéi sou kee 'Wandervogel', ech war éischter e Clubspiller.

F. Dir hat jo och zu Sochaux keng schlecht Equipe mat Leit wéi Bosquier, Kristic, Quittet, an Dir waart jo och 1967 an der Finale vun der Coupe de France.

Ä. Jo…géint Lyon, wou den Erwin (Kuffer) gespillt huet. Mir hunn 3-1 verluer. An den Halleffinallen hate mer géint Rennes gewonnen, an dee Match hat ech dräi Goaler markéiert, dorënner een, vun deem ech herno emol näischt wousst. De Goalkeeper war a mech gesprongen an ech gouf k.o. an de Vestiaire gedroen. Do hu se mer, wéi ech zou mer koum, verzielt, datt ech bei deeër Aktioun volley getraff hat.

F. Zréck bei d'Nationaléquipe ! Et gouf net nëmme Portugal, Holland oderDänemark…Du wars och ee vun deene (rare) Spiller, déi sech felicitéiere konnten, dem grousse russesche Goalkeeper Lev Yashin - ee vun deene beschte wuel, déi et jeemools op der Welt gouf - e Goal geschoss ze hunn !…1962, an engem Frëndschaftsmatch géint Sowjetrussland um Stadion an der Stad, dee mer 1-3 verluer haten. Am FLF-Erënnerungsbuch bei Geleeënheet vum 75. Anniversaire steet zwar, de Cos (Constant) Winandy hätt markéiert, mee a Wierklechkeet wars Du et ?

Ä. Jo, et war zwar nëmmen, nodeems de Cos déi ganz Virarbecht gemaach hat, en 'Abpraller',deen ech era geschäert hunn, mee trotzdeem, ech hunn en erakritt ! Dat sinn natierlech Saachen, déi hänke bleiwen.

F. Vun Denge Goaler geschwat…'t ass en aneren, dee mer ni vergiess hunn ; deen am Retourmatch géint Dänemark an deeër beriimter Coupe d'Europe des Nations 1964 : 1-1 an 2-1 géint Holland ; 3-3, 2-2 an 0-1 géint Dänemark. Zu Kopengahen also, an engem gellechen Hexekessel, hues Du kuerz vru Schluss, den 2-2 geschoss, e formidable Goal.

Ä. Jo, dat war ee vu menge schéinsten an der ganzer Carrière. Vun 30 Meter ! Schued, datt mer den drëtte Match , de Barragematch, deen no deene zwee Gläichspiller huet misse gespillt ginn (zu Amsterdam, N.v.d.R.), verluer hunn, obscho mer déi meeschten Zäit iwwerleeë waren, soss wiere mer ënnert deene véier beschte Länner gewiescht, déi fir den Titel gespillt hunn.

F. 't ass eppes anescht, wat eis impressionnéiert huet, wéi mer elo nees duerch déi al Dokumenter gebliedert hunn : Du wars an deeër phantastescher Campagne eréischt 23 Joer al, an trotzdem hat den Här Heinz Dech als Kapitän beim zweete Match an Holland a beim Testmatch géint Dänemark designéiert. War dat deemools dem Trainer seng Manéier, all puer Matcher de Kapitän ze wiesselen, an datt hien Dech trotz Dengem jonken Alter bestëmmt huet, war dat en Ausdrock vu senger Unerkennung fir Däin Äifer an der Nationaléquipe…deen éischte Match géint Holland z.B. has Du jo formidabel gespillt !

Ä. Ech wollt am Fong net gäre Kapitän sinn, och méi spéit zu Sochaux net. Ech weess och net, ob den Heinz prinzipiell gären de Kapitän gewiesselt huet. Datt hie mech erausgewielt huet, war scho gewëssermoossen eng Unerkennung. Ech sinn iwwregens ëmmer ganz gutt mat him eens ginn an hien och mat mir, wat een net vu jidderengem behaapte kann.

F. Oh neen, mir erënneren eis un een, deem de kamëssen Trainer, no enger ze laanger 'sortie', den Dag drop gesot hat ; « Herr (Icks), Sie haben gestern zwei Spiele miteinander gemacht, das erste und das letzte. »

Ä. Jojo, ech erënnere mech och dorunner.

F. Wéini hues Du Däi leschte Match an der Nationaléquipe gespillt ?

Ä. Dat war, (de Van den Bulcke war nach President) wéi mer heiheem verluer hugéint…Polen oder…jiddefalls eng Equipe aus dem Osten (N.v.d.R. : géint d'DDR, de 15.November 1970, an den Ausscheedunge vun der EM, 0-5). Ech war blesséiert, ech hat eng 'entorse', ech wollt eraus (N.v.d.R. : den Ady SCHMIT gouf an der Paus duerch den Nico Braun ersat) a vun deem Dag u sinn ech net méi (N.v.d.R, : vum Nationaltrainer Ernst Melchior) geruff ginn. Den Dag drop ass och an den Zeitunge geschriwwe ginn, wéi wann ech einfach net méi hätt wéillte spillen. Mee ech war wierklech blesséiert, a konnt dee Match dono och net mat Sochaux spillen. Dat alles huet mer e bësschen déck gedoen, ech hunn awer ni driwwer geschwat, mee dat ass meng schlechst Erënnerung, besonnesch well ech mech virdrun ëmmer an der Nationaléquipe 'ofgerackert' hat.

F. Zu Sochaux bass Du och 1970 fortgaangen ?

Ä. Vu Sochaux op Mulhouse, wou ech nach dräi Saisonen, vun 1970 bis 73 gespillthunn, an dunn huet Epinal mech gefrot, fir joueur/entraîneur ze ginn (1973/4 a 74/75). Nodeems mer vun der drëtter an déi zweet Divisioun gestige waren, wou mer eis Plaz gehalen hunn an alt 11.000 Leit, z.B.géint Nanzeg, um Terrain haten, hunn ech d'Saach misse si loossen, well ech de Statut vum 'entraîneur professionnel' net hat. Ech sollt de Cours fir den noutwendege Trainerschäin maachen, hunn awer wéinst enger Blessur um Knéi missen ofsoen.

F. An du bass Du op Lëtzebuerg zréck komm, als Spiller/Trainer bei der Spora an zu Péiteng, an um Enn bei der Fola. Do has Du awer net vill Satisfaktioun ?

Ä. Guer net, a kengem vun deenen dräi Veräiner. Ech sinn net eens gi mat der 'Amateurs' Mentalitéit vun de Spiller, déi mer virgeworf hunn, ech wéillt mat hinnen, wéi mat Profien, trainéieren. « Wëss Der, wéi et ass », hunn ech um Enn bei der FOLA gesot, « ech hale léiwer op, wéi esou virun ze fueren ».

F. Du hues awer ni opgehalen, Dech fir de Football z'intresséieren ?

Ä. Neen, am Géigendeel. Ech verpasse kee Match op der Televisioun, an hei zu Nidderkuer (wou den Ady SCHMIT wunnt - N.v.d.R.) sinn ech nach am Comité, och wann ech et net verquësst hunn, wéi mäi Bouf behandelt gouf, deen haut nach spille kënnt. Mee doriwwer wëll ech net schwätzen.

F. Wéi schätzt Du dann haut eise Football an ?

Ä. Ech géng soen, datt den Hellers um gudde Wee ass. Mee ech weess net, ob en an deem Beruff al gëtt. Et sinn der ze vill, déi dergéint sinn ; speziell d'Veräiner, déi net gären hunn, wann de Championnat wéinst Stagen a Lännermatcher sou dacks ënnerbrach gëtt. Mee ouni dat geet et net. Sou wéi den Hellers an der Footballschoul a mat der Nationaléquipe schafft, dat ass schonn de richtege Wee.

F. 't héiert een et eraus : Du bass am Häerz e passionnéierte Footballer bliwwen.

Ä. Ah jo, am léifste géif ech heiansdo nach mat trainéieren

Pilo Fonck
am Gespréich mam Ady Schmit
de 15. Februar 2006

Ady Schmit

Sochaux

Ce que la presse française écrit sur Ady Schmit en 1964

Il accomplit sa troisième saison à Sochaux, et, bien que sa jeune femme - luxembourgeoise - ait un peu le mal du pays, ce n'est sans doute pas la dernière.